To‘rt yil davomidagi uyqusiz tunlar, murakkab imtihonlar, do‘stlar bilan bahslashganing-u ustozlardan eshitgan dakkang – barchasi aynan shu kun uchun yetaklab kelgandek go‘yo. 

Atrofda eng yaqinlar yig’ilgan – har doim yordamga tayyor aziz murabbiy, quchog‘iga gullarni sig‘dirolmay turgan mo‘tabar onajon, egningdagi mantiyani mayna qilib kulayotgan yaqin do‘sting va haligi guruhdagi haligi qiz. Sening qo’lingdagi muqovasi yaltirab turgan diplomni ko‘rib, ularning barchasi shodligingga sherik bo’lishmoqda. Har bir o‘g’longa shu shirin lahzalarni, har biz qizga takrorlanmas xotiralarni tuhfa etish maqsadida institut ma’muriyati “Bitiruv kechasi”ni tashkil etish uchun bundan bir necha oy avval qamishdek bel bog’lagan edi. Va nihoyat o‘sha kun ham yetib keldi! 

12 iyul tong shafaqlari osmonni yoritishi bilan institut farzandlari birin-ketin oliygohning katta tomosha zalida yig‘ila boshladilar. Rahbariyat vakillari kelishi bilan milliy musiqa jo‘rligida raqqosa qizlar kelgan barcha mehmonlar va tantana ishtirokchilarini diqqatga chorladilar. Shodiyona bo‘sag‘asida davlatimiz madhiyasi sadolari yangradi.

O‘g‘il-qizlarning sasidan aynan bugun “Yashnagay to abad ilmu fan ijod”, degan so‘zlar boshqacha jarangladi! “Farzandlarimga tabrigimni va bugungidek unutilmas sanada yonlarida bo‘lolmaganimni, davlat ahamiyatidagi ishlar borligi buning sababi ekanligini yetkazing, – deya birinchi prorektor Baxtiyor Nasimov rektorimiz Davron Abdujalilovichdan iqtibos keltirgach, har biringiz biz uchun qadrlisiz! Har biringizning o‘rningiz biz uchun bo‘lakcha, bugungi bayram dasturini aynan siz uchun tayyorladik, ota-onangiz bag‘rida, do‘stlaringiz davrasida miriqib dam oling, vaqtingiz chog‘ o‘tadi, deb umid qilaman, – deya tantanani ochib berdi.

Xalqimiz o‘zining raso aqli bilan hamisha ajralib turgan. Buning ildizlarini ustoz va murabbiylarga bo‘lgan nafaqat ehtirom, balki taʼbir joiz bo‘lsa “eʼtiqod”da ham ko‘rishimiz mumkin. Shu ezgu anʼanani davom ettirgan holda tadbir tashkilotlari fidoyi professorlarni sahna markaziga chorlashdi. Bitiruvchilarimizga o‘zining bilim va ko‘nikmalarini to‘rt yil davomida beminnat va katta professional mahorat bilan berib kelgan ustozlarimizning barchasiga tashakkurnomalar tarqatildi.

Ustozlardan so‘ng navbat ularning shogirdlariga yetdi. To‘rt yil davomida o‘zning zukko zehni, namunali xulqi va aʼlo baholari bilan ajralib turgan bitiruvchilarga ularning "qizil” diplomlari topshirildi. Bu kabi sar-hisob onlarida alqov muhim va eʼtirof azizdir! Har bir tayyor kadrga gul va diplom topshirilib iliq so‘zlar bilan tashakkur aytildi. Mahkam siqilgan qo‘llar endilikda el farovonligi va Yangi O‘zbekistonning yangi kelajagi uchun sitqi dildan mehnat qilish harakatda bo‘ladi. Gulduros olqishlar va dil izhorlarini aytmaysiz? Har birida o‘zgacha hayajon, o‘zgacha umid va o‘ziga xos samimiyat bor.

Bitiruvchilar o‘z qo‘llariga diplomlarini olganlaridan so‘ng tantananing badiiy qismi boshlandi. Ayni shu damda teleradiokompaniyalardan tashrif buyurgan muxbirlar institut birinchi prorektori Baxtiyor Vasiyevichni kamera qarshisiga chorladilar: “Markaziy Osiyo mamlakatlari ichida O‘zbekiston yoshlar va ularning kelajagiga oid islohotlari va siyosati bilan tubdan ajralib turadi. Bunga dunyo hamjamiyati so‘nggi yetti yil ichida bir necha marta guvoh bo‘lib ulgurgan. Muhtaram prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning olib borayotgan oqilona siyosati markazini ham aynan yurt kelajagi bo‘lmish yoshlarning istiqbolli kelajagi va farovon buguni tashkil etadi. Hatto mamlakat siyosati yoki iqtisodiyotiga oid masalalarda ham yoshlar manfaati birlamchi o‘rin egallaydi.

Birgina misol, 2023 yilning iyun oyida prezidentimiz tomonidan qabul qilingan “Kambag‘allikni qisqartirishda tadbirkorlik subyektlari bilan o‘zaro manfaatli hamkorlik o‘rnatishga qaratilgan chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi farmon taʼlim sohasini yangicha vektorga yo‘naltirib yubordi. Kutilmaganda ishlab chiqarish jarayoni va oliy taʼlim sohasi kadrlar masalasida bir-biri bilan hisoblashadigan bo‘ldi.

Farmonning 14-bandiga binoan Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat institutida 3-4 kurslarda tahsil olayotgan talabalar dual-taʼlim tizimiga o‘tkazildi. 2023-2024 o‘quv yilining oktyabr oyida 868 nafar to‘rtinchi kurs bitiruvchilarining poytaxtda faoliyat yuritayotgan eng ilg‘or korxonalar bilan muntazam aloqasi o‘rnatildi. Ushbu o‘quv yilidan eʼtiboran talabalar Markaziy Osiyodagi eng ilg‘or texnik baza bilan boyitilgan ilmiy-amaliy laboratoriyalar hamda nafaqat mamlakat, balki mintaqa bozorida o‘z o‘rni va so‘ziga ega bo‘lgan korxonadagi amaliyotga ega keldilar. Patentlar va ilmiy yangiliklar soni bo‘yicha yurtimizda peshqadam hisoblangan professorlar pedagogik jamoasi taqdim etgan nazariy bilimlar va so‘nggi talablarga mos amaliy ko‘nikmalarning bori institut bitiruvchi kurs talabalariga taqdim etildi va buning uchun ularga oylik ish haqi ham to‘landi.

Germaniya tajribasi asosida yo‘lga qo‘yilgan dual-taʼlim tizimini amaliyotga samarali tatbiq etish natijasida ham institut masʼullari ham korxona rahbarlari katta tajribaga ega bo‘ishdi. Ishlab chiqaruvchi tomonidan institut maʼmuriyati bilan hammualliflikda o‘qitishning yangi metodologiyalariga asos solindi. Natijada talabalarning bilim ko‘rsatkichlari hamda kasbiy ko‘nikmalari bir necha bor ortdi. 2023 yil to‘rtinchi kursni tamomlagan talabalarning o‘z qo‘liga diplomini olganidan so‘ng ish bilan taʼminlanganlik ko‘rsatkichi 47 foizni tashkil qilgan edi. Bu 423 nafar bitiruvchi o‘z mutaxassisligi bo‘yicha faoliyat yuritmayotganidan darak Berardi. Amaliyotga dual-taʼlim tizimini joriy etish orqali esa bitiruchilarning 70 foizi, yaʼni 630 nafar talaba oliygohni tamomlamasdan turib ishlab chiqarish korxonalarida o‘zlarining professional faoliyatlarini boshlashdi.

Bugungi diplom topshirish marosimiga aynan shu sabab ham korxona rahbarlari tashrif buyurishdi. Biturvchilarimizga bir yondan biz diplomlarini, ikkinchi yondan esa ish beruvchi mehnat guvohnomalarini tantanali topshirdik.

Menimcha bularning barchasi janob prezidentimiz biz olimu pedagoglar uchun qo‘ygan vazifalar ijrosi debochasi bo‘lib xizmat qiladi. Ishonavering, Yangi O‘zbekiston kelajagi professionallar qo‘lidadir”!, deydi prorektor.

Uddaburon jurnalistlar bitiruvchilarning ham fikrlari va ehtiroslari bilan yaqindan tanishishdi. Ularning e'tiborini o'ziga "qizil" diplomat Akbar Zuxurjonov jalb etdi: 

“Boshqa oliy taʼlim massalarida tahsil olayotgan do‘stlarim hamisha ulardagi amaliyot va uning natijalari xususida menga g‘urur bilan gapirib berishgan. Ammo ularning hech biri hali dual-taʼlim tizimi haqida aytarlik maʼlumotga ega emaslar! Ularga institutdan tashqari ishlab chiqarish korxonalarida ham tahsil olishimiz xususida gapirib berganimda juda hayratga tushishgan edi. Bugun yuz bergan hodisa – diplom olar chog‘imizda biz rasman ishga qabul qilinganimiz ularni yana-da ko‘proq hayratga soladi, deb o‘ylayman. Axir bunaqasi hali tajribada bo‘lmagan.

Hozir zohirimdagi hayajonlarga keladigan bo‘lsak, bilasizmi, ularning chek-chegarasi yo‘q. Poyonsiz shodlik tubiga tushib qolgandekman, go‘yo. Buning uchun albatta rektorimizga alohida minnatdorchilik bildirmoqchiman. Tashakkur”!

Quvonch va shodlikka to‘la chehralar, samimiy tabassum va qadrdon kursdoshlarning jo‘rlikdagi ashula xirgoyi qilishlari… Tantanaga tashrif buyurgan mehmonlar gulduros olqishlar bilan kuzatildi. Endi hamma bir bo‘lib suratga tushishga tayyor.

Talabalar orasida ustozidan esdalik lahzalarini so‘raganlar ham. Ha, ular uchun institut eshiklari hamisha ochiq, ammo boqiy qotib qolgan go'zallik ­­– fotografiyalarning beradigan tafti va ruhi o‘rnini hech narsa bosolmaydi. Shunday emasmi?

Surat shinavandalari abajurlarning chars-chursidan qoniqishganlaridan so‘ng tadbirning asosiy qismlaridan biri – ishga qabul qilingan yosh kadrlarga mehnat guvohnomalarini topshirish marosimi boshlandi.

Kemta-ketlikda ish beruvchilar o‘zlarining yangi xodimlarini sahna markaziga chaqirishdi. Mintaqadagi eng ilg‘or laboratoriyalar hamda korxonalardagi so‘ngi bozor tendensiyalarini uyg‘unlashtirgan holda bilim va tajriba orttirgan kadrlar barchamizning farovon hayotimiz uchun naqadar zarur ekanliklari shu daqiqalarda yana bir bora yon bo‘ldi. Fikri ojimizcha, amaldagi siyosatning asosiy maqsadi ham shu aslida.

Tantanaga tashrif buyurganlardan biri – “SEDAT TRIKO TASHKENT” MChJ rahbarining o’rinbosari Konstantin Shamshonov sahnaga chiqib, o‘z xodimiga guvohnomani topshirish bilan chegaralanmadi. Talabamizning qo‘llaridan mahkam siqqancha dil izhorlari bilan bo‘lishdi:

“Ha, balki sizlar uchun Madirimjon oddiy do‘st yoki talaba bo‘lishi mumkin. Ammo u men uchun korxonadagi ishongan xodimlarimdan biri – mening qanotim, deb bilaman. Ishlab chiqarish jarayonida har xil kutilmagan vaziyatlar bo‘lishi mumkin. Ammo bu yigit o‘zining salohiyati va zukko tafakkuri o‘laroq ularning barchasidan munosib o‘ta olgan. U kabi xodimni ishga olmay bo‘ladimi? Aslo”!, deydi Konstantin Grigorovich.

Alqovga loyiq barcha e’tirof etildi. Bitiruvchilar o‘z fakultetlari kesimida diplomlarini olishdi. Lekin bu ular uchun hali endi boshlanishi. Mustaqil hayot ular uchun endi-endi o’zining bahaybat eshiklarini ochadi.

To‘qimachilik va yengil sanoatning turli yo‘lishlaridagi kurslar o‘z nihoyasiga yetdi. Ammo bu sohani o‘rganish tugadi, degani emas. Yengil sanoat tez suratlarda rivojlanib va o‘zgarib bormoqda. Uning yozilgan-yozilmagan qonuniyatlaridan bexabar, rivojlanish va yangilikka intilmaydigan mutaxassis kasod bo‘lishga mahkumdir.

Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat instituti bitiruvchilariga yo‘nalishga doir bilimlar berish bilan bir qatorda, professional kompensatsiyalar ham taqdim etildi. Ularning har biri vazifasiga masʼuliyat bilan yondashadigan va aniq yechimlar taklif eta oladigan kadrlarga aylanishgan. Ularning barchasiga istiqboldagi faoliyatda zafarlar tilab qolamiz. Omad ularga yor bo‘lsin. Bayram muborak bo‘lsin!

TTYSI matbuot kotibi Akmaljon Yuldoshev